ounce and uncle

İngilizcede predict, guess, anticipate, forecast, estimate yakın anlamlı kelimeler. Bu kelimelerin her birini Türkçeye tahmin etmek diye çevirsek kimse kızmaz. Bu kadar sayıda yakın anlamlı kelime niye var, niye ihtiyaç duydular? Bir de uncle kelimesi var: uncle; amca demek, dayı demek, halanın kocası demek, teyzenin kocası demek. Başka kelime bulamamışlar mı diyesi geliyor insanın. Resmen uncle kelimesine fazla mesai yaptırmışlar. Bir yanda nerdeyse aynı anlama gelen zilyon tane kelime, diğer yanda da zilyon tane farklı şeyi ifade etmek için kullanılan tek bi kelime; ilginç.

Bir de ounce diye bi kelime var. Ounce -Türkçesi ons ve kısaltması oz- hem kütle hem de hacim birimidir. Yine başka kelime bulamamış olacaklar ki hem kütle hem hacim için ons kullanmışlar. Aralarından biri de çıkıp "ya kütle için ya da hacim için başka bi kelime kullanalım, kelime mi yok" dememiş herhalde. Birçok çeşidi vardır bu onsun ve altın, gümüş, platin gibi değerli metaller için kullanılan troy ounce için 1 ons 31.1034768 gramdır. Troy ounce, günümüzde uluslar arası ticarette kullanılmıyor, hatta başka hiç bir yerde kullanılmıyor, sadece değerli metal kütlesini belirtmek için kullanılıyor.

Bi evin alanını m² ile ifade ederiz, bi ülkenin alanını -yüz ölçümünü- ise km² ile, değil mi? Yani uygun birimi seçmek gerek. Altının fiyatını ifade ederken gram başına veya ons başına fiyatını kastederiz. 1 kg altın çok pahalı olduğu için mi kilo başına altın fiyatını söylemeyiz? Altın fiyatını 59,000 $/kg diye ifade eden birini görmedim. Ama bitcoin fiyatını 30,000 $ olarak ifade ediyoruz: 1 BTC = 30,000 $. Diyorum ki acaba bundan bikaç yıl sonra bitcoin'in binde birine, milibitcoin'e, göre mi fiyat söyleyeceğiz 1 mBTC = 30 $? Şimdiden tarihe not düşmek için yazıyorum. Bekleyip göreceğiz.

Bu arada, hem amcaya hem dayıya uncle demek fena fikir değil aslında. Mesela, "hadi hazırlanın, amcanız sizi bi yere götürecek" diyemiyorum, çünkü Zeynep'in amcası, Figen'in dayısıyım. O yüzden, hem amcayı hem dayıyı ifade eden bir kelime iyi olurdu.